UBCKNN có thể yêu cầu hủy tư cách công ty đại chúng trong các trường hợp sau:

• Không còn đáp ứng điều kiện công ty đại chúng:
  • Số lượng cổ đông hoặc vốn điều lệ không đủ theo quy định trong thời gian dài.
  • Công ty không khắc phục được các vi phạm về điều kiện đại chúng sau thời hạn do UBCKNN yêu cầu.
• Công ty bị giải thể, phá sản, sáp nhập hoặc hợp nhất: Khi doanh nghiệp thực hiện các thủ tục pháp lý dẫn đến việc không còn tồn tại với tư cách pháp nhân độc lập.
• Vi phạm nghiêm trọng quy định chứng khoán:
  • Công ty bị xử phạt do vi phạm nghiêm trọng về công bố thông tin, quản trị doanh nghiệp hoặc nghĩa vụ tài chính trên thị trường chứng khoán.
  • Công ty bị UBCKNN hoặc cơ quan có thẩm quyền khác yêu cầu hủy tư cách công ty đại chúng.

Như vậy, việc hủy tư cách công ty đại chúng có thể xuất phát từ nhu cầu chủ động của doanh nghiệp hoặc do cơ quan quản lý yêu cầu. Tùy vào từng trường hợp, công ty cần thực hiện đúng quy trình để tránh rủi ro pháp lý.

3. Thủ tục hủy tư cách công ty đại chúng như thế nào năm 2025?

Theo quy định tại Luật Chứng khoán 2019 và Nghị định 155/2020/NĐ-CP, thủ tục hủy tư cách công ty đại chúng bao gồm các bước sau:

Bước 1: Đại hội đồng cổ đông thông qua nghị quyết hủy tư cách công ty đại chúng

• Công ty phải triệu tập Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) để biểu quyết thông qua việc hủy tư cách công ty đại chúng.
• Nghị quyết phải được trên 50% tổng số phiếu biểu quyết của các cổ đông tham dự thông qua.
• Nội dung nghị quyết cần nêu rõ:
  • Lý do hủy tư cách công ty đại chúng.
  • Cam kết thực hiện các nghĩa vụ liên quan (hủy niêm yết, thanh toán nghĩa vụ tài chính, công bố thông tin,…).

Bước 2: Chuẩn bị hồ sơ gửi Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN)

Sau khi có nghị quyết của ĐHĐCĐ, công ty chuẩn bị hồ sơ đề nghị hủy tư cách công ty đại chúng, bao gồm:

• Đơn đề nghị hủy tư cách công ty đại chúng theo mẫu của UBCKNN.
• Nghị quyết của ĐHĐCĐ về việc hủy tư cách công ty đại chúng.
• Báo cáo tài chính gần nhất đã được kiểm toán.
• Danh sách cổ đông mới nhất (xác nhận số lượng cổ đông dưới 100 người nếu hủy tư cách tự nguyện).
• Văn bản xác nhận hủy niêm yết/hủy đăng ký giao dịch từ Sở Giao dịch Chứng khoán hoặc Trung tâm Lưu ký Chứng khoán (nếu có).
• Cam kết của công ty về việc hoàn thành các nghĩa vụ liên quan.

Bước 3: Nộp hồ sơ và chờ xét duyệt

• Công ty nộp hồ sơ tại Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN).
• Trong vòng 15 ngày làm việc, UBCKNN sẽ xem xét hồ sơ và đưa ra quyết định:
  • Nếu hồ sơ hợp lệ, UBCKNN sẽ ra văn bản chấp thuận hủy tư cách công ty đại chúng.
  • Nếu hồ sơ chưa đầy đủ, UBCKNN sẽ yêu cầu bổ sung trong thời gian quy định.

Bước 4: Công bố thông tin về việc hủy tư cách công ty đại chúng

• Sau khi nhận quyết định của UBCKNN, công ty phải công bố thông tin trên cổng thông tin điện tử của công ty và các phương tiện truyền thông theo quy định.
• Công ty cũng cần cập nhật tình trạng pháp lý với các cơ quan liên quan như Cục Thuế, Sở Kế hoạch và Đầu tư nếu có thay đổi về mô hình hoạt động.

Bước 5: Thực hiện các nghĩa vụ sau khi hủy tư cách

• Nếu cổ phiếu đang giao dịch trên UPCoM, công ty phải làm thủ tục hủy đăng ký giao dịch.
• Nếu cổ phiếu niêm yết trên HOSE/HNX, công ty phải làm thủ tục hủy niêm yết chính thức.
• Hoàn thành nghĩa vụ tài chính, thuế và các khoản nợ (nếu có).
• Điều chỉnh cơ cấu quản trị doanh nghiệp theo mô hình mới (nếu cần).

4. Hậu quả pháp lý của việc hủy tư cách công ty đại chúng

Việc hủy tư cách công ty đại chúng có những tác động pháp lý quan trọng đối với doanh nghiệp, đặc biệt là về quản trị, nghĩa vụ tài chính và khả năng huy động vốn. Dưới đây là những hậu quả chính mà doanh nghiệp cần lưu ý.

Thứ nhất, công ty không còn chịu sự điều chỉnh của Luật Chứng khoán. Sau khi hủy tư cách, doanh nghiệp không phải tuân thủ các quy định khắt khe về công bố thông tin, quản trị công ty và nghĩa vụ báo cáo theo Luật Chứng khoán 2019. Tuy nhiên, công ty vẫn phải tuân thủ Luật Doanh nghiệp 2020 và các quy định pháp lý khác có liên quan.

Thứ hai, công ty không còn nghĩa vụ công bố thông tin rộng rãi. Khi không còn là công ty đại chúng, doanh nghiệp không phải công bố báo cáo tài chính định kỳ (quý, năm) hoặc báo cáo bất thường như trước đây. Các quy định về giao dịch nội bộ, thay đổi nhân sự cấp cao cũng không còn áp dụng.

Thứ ba, cổ phiếu không còn được giao dịch trên thị trường chứng khoán. Nếu công ty đang niêm yết trên HOSE hoặc HNX, việc hủy tư cách sẽ kéo theo việc hủy niêm yết bắt buộc. Nếu cổ phiếu đang giao dịch trên UPCoM, công ty phải làm thủ tục hủy đăng ký giao dịch. Điều này khiến cổ phiếu mất tính thanh khoản, cổ đông khó mua bán hơn và công ty không thể huy động vốn từ thị trường chứng khoán.

Thứ tư, quyền lợi cổ đông có thể bị ảnh hưởng. Khi cổ phiếu không còn giao dịch trên sàn chứng khoán, việc chuyển nhượng cổ phần trở nên khó khăn hơn. Đồng thời, định giá cổ phiếu cũng trở nên phức tạp do không có giá thị trường cập nhật thường xuyên. Nếu công ty muốn mua lại cổ phần của cổ đông, cần tuân theo quy trình theo Luật Doanh nghiệp 2020.

Thứ năm, công ty có thể phải thay đổi mô hình quản trị. Sau khi hủy tư cách công ty đại chúng, doanh nghiệp không còn bắt buộc phải có hội đồng quản trị độc lập, ban kiểm soát hoặc tuân thủ tỷ lệ sở hữu tối đa của cổ đông lớn. Công ty có thể chuyển đổi mô hình hoạt động thành công ty cổ phần không đại chúng hoặc công ty TNHH tùy theo nhu cầu.

Thứ sáu, công ty vẫn phải hoàn thành nghĩa vụ tài chính và thuế. Doanh nghiệp phải thanh toán đầy đủ các khoản nợ thuế trước khi hủy tư cách công ty đại chúng. Nếu công ty còn nợ thuế hoặc chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) có thể từ chối chấp thuận việc hủy tư cách.

Thứ bảy, công ty sẽ gặp khó khăn hơn trong việc huy động vốn. Khi không còn là công ty đại chúng, doanh nghiệp không thể chào bán cổ phiếu ra công chúng. Thay vào đó, công ty chỉ có thể huy động vốn thông qua phát hành riêng lẻ, vốn thường khó khăn hơn và tốn kém chi phí cao hơn so với phát hành công khai.

Tóm lại, việc hủy tư cách công ty đại chúng giúp doanh nghiệp giảm bớt các nghĩa vụ tuân thủ pháp lý nhưng cũng khiến việc huy động vốn và giao dịch cổ phiếu gặp nhiều hạn chế. Do đó, trước khi quyết định, doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng và tham vấn chuyên gia để đảm bảo phù hợp với chiến lược phát triển dài hạn.

Thủ tục hủy tư cách công ty đại chúng là một quá trình quan trọng, đòi hỏi doanh nghiệp phải tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật để tránh rủi ro và đảm bảo quyền lợi của cổ đông. Việc thực hiện đúng quy trình không chỉ giúp doanh nghiệp chuyển đổi mô hình hoạt động một cách suôn sẻ mà còn hạn chế các vấn đề pháp lý phát sinh sau này.

Nếu doanh nghiệp của bạn đang có nhu cầu hủy tư cách công ty đại chúng và cần được tư vấn chi tiết, Luật và Kế toán Việt Mỹ sẵn sàng hỗ trợ với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm. Chúng tôi cam kết cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp, nhanh chóng và tối ưu nhất để giúp doanh nghiệp hoàn tất thủ tục một cách thuận lợi. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời!