Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng phát triển và hội nhập, việc thành lập một doanh nghiệp tư nhân (DNTN) trở thành một lựa chọn hấp dẫn đối với nhiều cá nhân muốn khởi nghiệp. DNTN là loại hình doanh nghiệp đơn giản, dễ dàng quản lý và có thể linh hoạt trong hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, để thành lập một DNTN hợp pháp và hoạt động hiệu quả, chủ doanh nghiệp cần phải hiểu rõ các bước và yêu cầu pháp lý cần thiết. Vậy, việc thành lập doanh nghiệp tư nhân cần những gì? Bài viết này sẽ trình bày chi tiết các bước và thủ tục cần thiết để khởi tạo một doanh nghiệp tư nhân, giúp các chủ doanh nghiệp tương lai hiểu rõ quy trình và chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, tài liệu cần thiết.

1. Doanh nghiệp tư nhân là gì?

Doanh nghiệp tư nhân (DNTN) là loại hình doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ, không có sự tham gia của các thành viên khác. Chủ doanh nghiệp tư nhân sẽ chịu trách nhiệm vô hạn về các nghĩa vụ tài chính và các khoản nợ của doanh nghiệp bằng toàn bộ tài sản cá nhân. Đây là loại hình doanh nghiệp đơn giản, dễ dàng thành lập và có chi phí thấp so với các loại hình doanh nghiệp khác như công ty TNHH hay công ty cổ phần.

Đặc điểm nổi bật của doanh nghiệp tư nhân:

1. Cơ cấu sở hữu: Doanh nghiệp tư nhân chỉ có một chủ sở hữu duy nhất. Chủ doanh nghiệp tự quản lý và quyết định mọi hoạt động kinh doanh.
2. Trách nhiệm pháp lý: Chủ doanh nghiệp tư nhân chịu trách nhiệm vô hạn về các khoản nợ và nghĩa vụ tài chính của doanh nghiệp. Điều này có nghĩa là tài sản cá nhân của chủ doanh nghiệp có thể bị sử dụng để thanh toán nợ nếu doanh nghiệp không đủ khả năng chi trả.
3. Quy mô và tổ chức: Doanh nghiệp tư nhân có quy mô nhỏ và ít phức tạp trong việc tổ chức quản lý, không yêu cầu các bộ máy điều hành phức tạp.
4. Lợi nhuận và thuế: Lợi nhuận của doanh nghiệp tư nhân thuộc về chủ doanh nghiệp và chịu thuế thu nhập cá nhân hoặc thuế thu nhập doanh nghiệp (tùy vào cách thức khai báo). Tuy nhiên, do có quy mô nhỏ, doanh nghiệp tư nhân có thể dễ dàng hơn trong việc tối ưu hóa chi phí và thuế.
5. Không có tư cách pháp nhân độc lập: Doanh nghiệp tư nhân không có tư cách pháp nhân riêng biệt, tức là không thể phát hành cổ phiếu hay vay vốn từ cổ đông. Mọi giao dịch của doanh nghiệp đều gắn liền với chủ sở hữu.

Do đó, doanh nghiệp tư nhân là lựa chọn phù hợp với các cá nhân muốn khởi nghiệp, có nguồn vốn hạn chế và muốn duy trì sự linh hoạt trong quản lý và quyết định kinh doanh. Tuy nhiên, việc chịu trách nhiệm vô hạn cũng là một yếu tố cần cân nhắc kỹ lưỡng.

2. Điều kiện và yêu cầu để thành lập doanh nghiệp tư nhân

Để thành lập một Doanh nghiệp tư nhân (DNTN), cá nhân cần đáp ứng một số điều kiện và yêu cầu pháp lý theo quy định của pháp luật Việt Nam. Cụ thể, các điều kiện và yêu cầu này bao gồm:

Điều kiện về chủ sở hữu doanh nghiệp

Là công dân Việt Nam: Chủ sở hữu của DNTN phải là công dân Việt Nam, có đầy đủ năng lực hành vi dân sự và không bị cấm thành lập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật.

Đủ năng lực hành vi dân sự: Chủ doanh nghiệp phải có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, không mắc các bệnh tâm thần hoặc các tình trạng pháp lý cấm việc thành lập và quản lý doanh nghiệp.

Không bị cấm hành nghề: Chủ sở hữu không được tham gia các ngành nghề bị cấm, hoặc các lĩnh vực yêu cầu giấy phép đặc biệt (như y tế, dược phẩm, tài chính, v.v.).

Ngành nghề kinh doanh

Chọn ngành nghề hợp pháp: Chủ doanh nghiệp phải xác định rõ ngành nghề kinh doanh mà doanh nghiệp sẽ hoạt động, và những ngành nghề này phải tuân thủ các quy định của pháp luật, không vi phạm quy định cấm của Nhà nước.

Các ngành nghề có giấy phép: Nếu kinh doanh trong các ngành nghề đặc biệt yêu cầu giấy phép, chủ doanh nghiệp phải có giấy phép hoạt động trước khi tiến hành kinh doanh (ví dụ: kinh doanh dược phẩm, dịch vụ tài chính, giáo dục, v.v.).

Tên doanh nghiệp

Tên doanh nghiệp phải đảm bảo tính hợp pháp và không trùng lặp: Tên doanh nghiệp phải có đủ ba yếu tố: “Tên riêng” (theo sở thích của chủ sở hữu) và “Loại hình doanh nghiệp” (ví dụ: Doanh nghiệp tư nhân). Tên doanh nghiệp không được trùng hoặc gây nhầm lẫn với tên của các doanh nghiệp khác đã đăng ký.

Tên không được vi phạm các quy định về đạo đức, thuần phong mỹ tục.

Địa chỉ trụ sở chính của doanh nghiệp

Địa chỉ hợp pháp: Doanh nghiệp phải có trụ sở chính để hoạt động kinh doanh. Địa chỉ này có thể là nhà riêng của chủ doanh nghiệp (nếu là nơi ở hợp pháp) hoặc một địa chỉ văn phòng cho thuê. Chủ doanh nghiệp phải có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng đối với bất động sản đó (hợp đồng thuê nhà, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, v.v.).

Vốn điều lệ

Không bắt buộc phải có vốn điều lệ tối thiểu: Doanh nghiệp tư nhân không yêu cầu mức vốn điều lệ tối thiểu để thành lập. Tuy nhiên, chủ doanh nghiệp phải tự đảm bảo đủ vốn để thực hiện các hoạt động kinh doanh và thanh toán các khoản nợ, nghĩa vụ tài chính.

Khả năng tài chính: Mặc dù không yêu cầu mức vốn tối thiểu, nhưng chủ doanh nghiệp cần có khả năng tài chính đủ mạnh để đáp ứng các chi phí hoạt động và đầu tư ban đầu.

Các yêu cầu khác

Không có tranh chấp pháp lý: Chủ doanh nghiệp không được dính líu đến các vụ kiện tranh chấp hoặc các vấn đề pháp lý gây cản trở việc thành lập doanh nghiệp.

Chọn ngành nghề không có yêu cầu đặc biệt: Nếu kinh doanh trong các ngành nghề yêu cầu giấy phép đặc biệt (như dược phẩm, giáo dục, tài chính), chủ doanh nghiệp cần xin giấy phép trước khi đi vào hoạt động.

Thực hiện nghĩa vụ thuế và kế toán

Sau khi thành lập, doanh nghiệp tư nhân cần tuân thủ nghĩa vụ về thuế, báo cáo tài chính và các yêu cầu về sổ sách kế toán theo quy định của pháp luật.

3. Thành lập doanh nghiệp tư nhân cần những gì?

Để thành lập Doanh nghiệp tư nhân (DNTN), chủ doanh nghiệp cần chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ và đúng quy định. Hồ sơ này sẽ được nộp tại cơ quan đăng ký kinh doanh để thực hiện thủ tục cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Cụ thể, hồ sơ cần chuẩn bị bao gồm:

+ Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp.

+ Bản sao giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với chủ doanh nghiệp tư nhân.

– Trường hợp đăng ký thành lập doanh nghiệp trên cơ sở chuyển đổi từ hộ kinh doanh:

+ Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp.

+ Bản sao giấy tờ pháp lý của cá nhân đối với chủ doanh nghiệp tư nhân.

+ Bản chính Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh;

+ Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký thuế.

4. Thủ tục đăng ký thành lập doanh nghiệp tư nhân năm 2025

Thủ tục đăng ký thành lập Doanh nghiệp tư nhân (DNTN) tại Việt Nam bao gồm các bước cụ thể sau đây:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ đăng ký doanh nghiệp

Trước khi thực hiện thủ tục đăng ký, bạn cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, bao gồm:

• Giấy đề nghị đăng ký doanh nghiệp.
• Bản sao CMND hoặc CCCD của chủ doanh nghiệp.
• Giấy tờ chứng minh quyền sử dụng địa chỉ trụ sở (hợp đồng thuê nhà, giấy chứng nhận quyền sở hữu đất, v.v.).
• Danh mục ngành nghề kinh doanh và mã ngành.
• Các giấy tờ khác liên quan (nếu có).

Bước 2: Nộp hồ sơ tại cơ quan đăng ký kinh doanh

Cơ quan tiếp nhận hồ sơ: Hồ sơ đăng ký thành lập DNTN cần được nộp tại Sở Kế hoạch và Đầu tư (hoặc Phòng đăng ký kinh doanh cấp quận/huyện nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính).

Hồ sơ có thể nộp theo hình thức trực tiếp tại cơ quan hoặc qua Cổng thông tin đăng ký doanh nghiệp quốc gia (đối với các tỉnh, thành phố có hệ thống hỗ trợ trực tuyến).

Bước 3: Xử lý hồ sơ và cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp

Thời gian xử lý: Sau khi nộp hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, cơ quan đăng ký kinh doanh sẽ xem xét và cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp trong vòng 3-5 ngày làm việc.

Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp: Sau khi hồ sơ được duyệt, bạn sẽ nhận được Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, chứng nhận doanh nghiệp tư nhân của bạn đã được thành lập hợp pháp.

Bước 4: Khai thuế và đăng ký mã số thuế

Sau khi doanh nghiệp được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, bạn cần thực hiện các thủ tục liên quan đến thuế:

• Khai thuế: Doanh nghiệp cần khai thuế ban đầu và đăng ký mã số thuế với cơ quan thuế quản lý. Việc khai thuế này có thể được thực hiện tại Chi cục Thuế nơi doanh nghiệp đặt trụ sở chính.
• Đăng ký phương pháp tính thuế: Doanh nghiệp sẽ phải đăng ký phương pháp tính thuế (theo phương pháp khấu trừ hay phương pháp trực tiếp).

Bước 5: Mở tài khoản ngân hàng doanh nghiệp

Mở tài khoản ngân hàng: Doanh nghiệp cần mở một tài khoản ngân hàng riêng để thực hiện các giao dịch tài chính.

Cung cấp thông tin tài khoản: Sau khi mở tài khoản, doanh nghiệp phải cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng cho cơ quan thuế để sử dụng trong các giao dịch thuế.

Bước 6: Lập sổ sách kế toán và thực hiện nghĩa vụ thuế

Sổ sách kế toán: Doanh nghiệp cần lập sổ sách kế toán và thực hiện báo cáo thuế định kỳ.

Đảm bảo thực hiện nghĩa vụ thuế: Các doanh nghiệp tư nhân cần thực hiện nghĩa vụ thuế đối với cơ quan thuế như thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng (nếu có), thuế môn bài, v.v.

Bước 7: Công bố thông tin doanh nghiệp

Theo quy định, các doanh nghiệp phải công bố thông tin trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.

Sau khi hoàn thành tất cả các thủ tục trên, doanh nghiệp tư nhân của bạn sẽ chính thức đi vào hoạt động. Lưu ý rằng, doanh nghiệp tư nhân có trách nhiệm tuân thủ các quy định pháp luật về thuế, kế toán, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, và thực hiện nghĩa vụ lao động, bảo hiểm xã hội đối với nhân viên (nếu có).

Việc thành lập doanh nghiệp tư nhân là một bước quan trọng đối với những ai mong muốn khởi nghiệp và phát triển kinh doanh. Mặc dù thủ tục có thể đơn giản, nhưng để doanh nghiệp hoạt động hợp pháp và hiệu quả, chủ doanh nghiệp cần chuẩn bị đầy đủ các hồ sơ, tuân thủ các quy định về thuế, kế toán và các nghĩa vụ pháp lý khác. Hiểu rõ các yêu cầu và quy trình sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo sự thành công lâu dài cho doanh nghiệp. Luật và Kế toán Việt Mỹ luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn trong mọi bước đi, từ việc tư vấn pháp lý cho đến hướng dẫn thủ tục kế toán, giúp doanh nghiệp của bạn phát triển một cách bền vững và minh bạch.

DỊCH VỤ LUẬT – TƯ VẤN THUẾ SỐ 1 HIỆN NAY

Dịch vụ Luật và Tư vấn thuế đáng tin cậy nhất hiện nay, được đánh giá cao bởi khách hàng và cung cấp các giải pháp phù hợp và chuyên nghiệp cho doanh nghiệp.

HOTLINE: 0981 345 339 (HỖ TRỢ 24/7)

YÊU CẦU TƯ VẤN YÊU CẦU BÁO GIÁ CHAT TRỰC TIẾP VỚI CHÚNG TÔI