Khi bắt đầu khởi nghiệp, nhiều người thường đặt câu hỏi: “Thành lập doanh nghiệp cần quan tâm gì?”. Việc thành lập công ty không chỉ đơn thuần là đăng ký kinh doanh mà còn liên quan đến nhiều yếu tố quan trọng như lựa chọn loại hình doanh nghiệp, đặt tên, ngành nghề kinh doanh, vốn điều lệ, nghĩa vụ thuế, và các thủ tục pháp lý khác. Nếu không chuẩn bị kỹ lưỡng ngay từ đầu, doanh nghiệp có thể gặp phải những rủi ro không đáng có. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về những vấn đề cần lưu ý khi thành lập doanh nghiệp để đảm bảo hoạt động kinh doanh được thuận lợi và bền vững.

1. Lựa chọn loại hình doanh nghiệp phù hợp

Việc lựa chọn loại hình doanh nghiệp là bước quan trọng, quyết định đến cơ cấu quản lý, trách nhiệm pháp lý và khả năng phát triển của công ty. Mỗi loại hình doanh nghiệp có những ưu, nhược điểm riêng, phù hợp với từng nhu cầu kinh doanh khác nhau. Dưới đây là các loại hình doanh nghiệp phổ biến tại Việt Nam và cách lựa chọn phù hợp.

– Doanh nghiệp tư nhân (DNTN) là loại hình do một cá nhân làm chủ, tự chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản cá nhân. Loại hình này có ưu điểm là thủ tục thành lập đơn giản, chủ sở hữu có toàn quyền quyết định mọi hoạt động. Tuy nhiên, do trách nhiệm vô hạn, chủ doanh nghiệp có thể gặp rủi ro cao nếu kinh doanh thua lỗ. Doanh nghiệp tư nhân phù hợp với cá nhân muốn kinh doanh nhỏ, ít vốn và không cần huy động nhiều nguồn lực.

– Công ty TNHH một thành viên (CTTNHH MTV) là doanh nghiệp do một cá nhân hoặc tổ chức làm chủ, có tư cách pháp nhân và trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi vốn điều lệ. Loại hình này giúp giảm rủi ro tài chính, nhưng lại bị hạn chế trong việc huy động vốn vì không thể có thêm thành viên góp vốn. Công ty TNHH MTV phù hợp với các cá nhân muốn thành lập doanh nghiệp có quy mô nhỏ đến vừa mà vẫn đảm bảo sự độc lập trong quản lý.

– Công ty TNHH hai thành viên trở lên (CTTNHH 2TV trở lên) có từ 2 đến 50 thành viên góp vốn, giúp tăng khả năng huy động vốn mà vẫn giữ được sự linh hoạt trong quản lý. Các thành viên chịu trách nhiệm hữu hạn theo tỷ lệ góp vốn, giúp giảm rủi ro tài chính. Tuy nhiên, cơ chế quản lý sẽ phức tạp hơn so với công ty TNHH một thành viên. Loại hình này phù hợp với nhóm cá nhân hoặc tổ chức muốn cùng nhau đầu tư và kinh doanh.

– Công ty cổ phần (CTCP) là loại hình có ít nhất 3 cổ đông và không giới hạn số lượng tối đa. Đây là loại hình duy nhất có thể phát hành cổ phiếu, giúp doanh nghiệp dễ dàng huy động vốn từ công chúng. Tuy nhiên, công ty cổ phần có cơ cấu quản lý phức tạp, yêu cầu minh bạch tài chính cao. Mô hình này phù hợp với doanh nghiệp có định hướng phát triển quy mô lớn, muốn niêm yết trên sàn chứng khoán.

– Công ty hợp danh gồm ít nhất 2 thành viên hợp danh chịu trách nhiệm vô hạn, có thể có thành viên góp vốn chịu trách nhiệm hữu hạn. Loại hình này thường được áp dụng cho các ngành nghề yêu cầu chuyên môn cao như luật, kiểm toán. Dù có lợi thế về sự tin cậy giữa các thành viên, công ty hợp danh lại có rủi ro cao do trách nhiệm vô hạn của thành viên hợp danh.

2. Đặt tên doanh nghiệp

Tên doanh nghiệp không chỉ là một dấu ấn nhận diện thương hiệu mà còn phải tuân thủ các quy định pháp luật. Việc đặt tên phù hợp giúp doanh nghiệp dễ dàng tạo dựng uy tín, tránh rủi ro pháp lý và thuận lợi trong các hoạt động kinh doanh.

Theo Luật Doanh nghiệp, tên công ty cần đáp ứng các yêu cầu sau:

• Có đầy đủ cấu trúc gồm loại hình doanh nghiệp (TNHH, cổ phần…) và tên riêng. Ví dụ: Công ty TNHH ABC, Công ty Cổ phần XYZ.
• Không trùng hoặc gây nhầm lẫn với doanh nghiệp khác đã đăng ký trên hệ thống quốc gia.
• Không sử dụng từ ngữ vi phạm đạo đức, thuần phong mỹ tục hoặc gây hiểu lầm về ngành nghề kinh doanh.
• Không đặt tên chỉ gồm danh từ chung (ví dụ: Công ty TNHH Thương Mại).
• Không dùng từ ngữ gây nhầm lẫn với cơ quan nhà nước (ví dụ: Bộ, Sở, Ủy ban…).
• Không trùng với thương hiệu nổi tiếng đã đăng ký bảo hộ.

Trước khi quyết định đặt tên, doanh nghiệp nên tra cứu trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp để kiểm tra tính khả dụng. Nếu tên chưa bị đăng ký, doanh nghiệp có thể thực hiện thủ tục đăng ký tên tại Sở Kế hoạch và Đầu tư cùng với hồ sơ thành lập công ty.

Ngoài việc tuân thủ quy định pháp luật, doanh nghiệp cũng cần chú trọng đến yếu tố thương hiệu. Một tên doanh nghiệp tốt nên:

• Dễ nhớ, dễ phát âm, tránh quá dài hoặc phức tạp.
• Phản ánh ngành nghề kinh doanh, giúp khách hàng nhận diện nhanh chóng.
• Có khả năng đăng ký nhãn hiệu, tránh tranh chấp thương hiệu về sau.

3. Ngành nghề kinh doanh

Lựa chọn ngành nghề kinh doanh là một trong những bước quan trọng khi thành lập doanh nghiệp. Ngành nghề không chỉ ảnh hưởng đến chiến lược hoạt động mà còn liên quan đến các quy định pháp lý, điều kiện kinh doanh và nghĩa vụ thuế.

Theo pháp luật Việt Nam, ngành nghề kinh doanh được chia thành hai nhóm:

– Ngành nghề kinh doanh có điều kiện: Doanh nghiệp phải đáp ứng các yêu cầu cụ thể như vốn pháp định, chứng chỉ hành nghề, giấy phép con… Ví dụ:

• Kinh doanh bất động sản (cần vốn pháp định tối thiểu).
• Dịch vụ bảo vệ (yêu cầu chứng chỉ nghiệp vụ).
• Xuất khẩu lao động (cần giấy phép của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội).

– Ngành nghề kinh doanh không có điều kiện: Doanh nghiệp có thể đăng ký và hoạt động ngay sau khi hoàn tất thủ tục thành lập. Ví dụ:

• Thương mại, bán lẻ.
• Công nghệ thông tin.
• Dịch vụ tư vấn quản lý.

Khi đăng ký ngành nghề, doanh nghiệp nên cân nhắc các yếu tố sau:

• Khả năng và định hướng phát triển: Chọn ngành nghề phù hợp với kinh nghiệm, nguồn lực và xu hướng thị trường.
• Quy định pháp lý: Kiểm tra xem ngành nghề có yêu cầu điều kiện gì không để đảm bảo tuân thủ quy định.
• Mã ngành theo hệ thống ngành nghề Việt Nam: Doanh nghiệp cần tra cứu mã ngành cụ thể trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp để đảm bảo đăng ký đúng danh mục.

4. Địa chỉ trụ sở doanh nghiệp

Địa chỉ trụ sở doanh nghiệp là thông tin quan trọng khi đăng ký kinh doanh, ảnh hưởng đến hoạt động quản lý thuế, giao dịch và pháp lý của công ty. Doanh nghiệp cần lựa chọn địa điểm phù hợp và tuân thủ quy định pháp luật để đảm bảo hoạt động thuận lợi.

Theo Luật Doanh nghiệp, địa chỉ trụ sở chính của doanh nghiệp phải:

• Nằm trên lãnh thổ Việt Nam, có địa chỉ cụ thể gồm số nhà, đường, phường/xã, quận/huyện, tỉnh/thành phố.
• Không được đặt tại chung cư có chức năng để ở, trừ khi chung cư có chức năng thương mại, văn phòng.
• Là nơi có thể nhận thông báo, tài liệu từ cơ quan nhà nước.

Doanh nghiệp nên cân nhắc các yếu tố sau khi chọn địa điểm đặt trụ sở:

• Phù hợp với ngành nghề kinh doanh: Một số ngành nghề yêu cầu địa chỉ cụ thể, ví dụ như sản xuất phải đặt tại khu công nghiệp.
• Đáp ứng yêu cầu pháp lý: Nếu thuê văn phòng, cần kiểm tra hợp đồng và xác minh địa điểm có thể đăng ký kinh doanh.
• Thuận tiện giao dịch: Nên chọn địa điểm dễ dàng tiếp cận để làm việc với đối tác, khách hàng và cơ quan thuế.

Trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp có thể thay đổi địa chỉ trụ sở chính. Nếu chuyển trụ sở sang quận/huyện hoặc tỉnh/thành phố khác, doanh nghiệp cần làm thủ tục thay đổi đăng ký kinh doanh và cập nhật thông tin thuế.

5. Vốn điều lệ

Vốn điều lệ là số vốn do các thành viên hoặc cổ đông góp vào khi thành lập doanh nghiệp và được ghi trong Điều lệ công ty. Đây là yếu tố quan trọng, ảnh hưởng đến trách nhiệm pháp lý, quy mô hoạt động và khả năng huy động vốn của doanh nghiệp.

Khi xác định vốn điều lệ, doanh nghiệp cần xem xét:

• Ngành nghề kinh doanh: Một số ngành yêu cầu mức vốn tối thiểu (vốn pháp định), ví dụ như kinh doanh bất động sản (tối thiểu 20 tỷ đồng).
• Quy mô hoạt động: Vốn điều lệ càng cao, doanh nghiệp càng tạo được uy tín trong giao dịch với đối tác.
• Nghĩa vụ tài chính: Vốn điều lệ ảnh hưởng đến mức thuế môn bài. Cụ thể:
  • Vốn điều lệ trên 10 tỷ đồng: Thuế môn bài 3 triệu đồng/năm.
  • Vốn điều lệ từ 10 tỷ đồng trở xuống: Thuế môn bài 2 triệu đồng/năm.

Doanh nghiệp có thể tăng hoặc giảm vốn điều lệ sau khi hoạt động. Nếu tăng vốn, cần làm thủ tục thay đổi đăng ký kinh doanh. Nếu giảm vốn, doanh nghiệp phải đáp ứng điều kiện như không có nợ chưa thanh toán.

5. Mở tài khoản ngân hàng và đăng ký chữ ký số

Sau khi hoàn tất thủ tục thành lập doanh nghiệp, việc mở tài khoản ngân hàng và đăng ký chữ ký số là hai bước quan trọng để doanh nghiệp thực hiện giao dịch tài chính và khai báo thuế theo quy định.

a. Mở tài khoản ngân hàng cho doanh nghiệp

Tài khoản ngân hàng doanh nghiệp giúp công ty thực hiện giao dịch với đối tác, khách hàng và cơ quan thuế một cách minh bạch, chuyên nghiệp.

Doanh nghiệp cần chuẩn bị:

• Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp (bản sao công chứng).
• CMND/CCCD của người đại diện theo pháp luật.
• Giấy đề nghị mở tài khoản theo mẫu của ngân hàng.
• Điều lệ công ty (một số ngân hàng có thể yêu cầu).
• Giấy đăng ký mẫu dấu (nếu ngân hàng yêu cầu).

Lưu ý khi chọn ngân hàng:

• Chọn ngân hàng có dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp tốt, nhiều tiện ích như chuyển khoản online, nộp thuế điện tử.
• Phí giao dịch và dịch vụ hợp lý, đặc biệt nếu doanh nghiệp có nhiều giao dịch chuyển khoản.
• Đăng ký dịch vụ ngân hàng điện tử để dễ dàng thực hiện các giao dịch trực tuyến.

Sau khi mở tài khoản, doanh nghiệp phải thông báo số tài khoản lên Sở Kế hoạch và Đầu tư (hiện tại, quy định này có thể thay đổi tùy từng thời điểm).

b. Đăng ký chữ ký số (Token) cho doanh nghiệp

Chữ ký số là công cụ bắt buộc để doanh nghiệp kê khai và nộp thuế điện tử, thực hiện các giao dịch với cơ quan nhà nước.

Có nhiều nhà cung cấp chữ ký số tại Việt Nam như Viettel-CA, VNPT-CA, FPT-CA, MISA-CA… Doanh nghiệp nên chọn đơn vị có dịch vụ hỗ trợ tốt và chi phí hợp lý.

Doanh nghiệp cần chuẩn bị:

• Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp (bản sao công chứng).
• CMND/CCCD của người đại diện theo pháp luật.
• Hợp đồng đăng ký dịch vụ chữ ký số với nhà cung cấp.

Sau khi nhận thiết bị Token, doanh nghiệp cần:

• Cài đặt phần mềm ký số theo hướng dẫn của nhà cung cấp.
• Đăng ký chữ ký số với hệ thống thuế điện tử trên trang thuedientu.gdt.gov.vn.
• Kiểm tra chữ ký số hoạt động đúng để tránh lỗi khi kê khai thuế.

Một số lưu ý quan trọng:

• Mở tài khoản ngân hàng trước khi đăng ký nộp thuế điện tử, vì cần liên kết tài khoản với chữ ký số để thanh toán thuế online.
• Bảo mật thông tin chữ ký số, không chia sẻ mật khẩu Token cho người không có trách nhiệm.
• Gia hạn chữ ký số đúng hạn để tránh gián đoạn khi nộp thuế hoặc giao dịch điện tử.

6. Người đại diện theo pháp luật

Người đại diện theo pháp luật là cá nhân chịu trách nhiệm chính trong việc điều hành doanh nghiệp, ký kết hợp đồng và thực hiện nghĩa vụ pháp lý với cơ quan nhà nước, đối tác, khách hàng. Việc lựa chọn người đại diện phù hợp rất quan trọng đối với hoạt động và uy tín của doanh nghiệp.

Theo Luật Doanh nghiệp, người đại diện theo pháp luật của công ty phải đáp ứng các điều kiện sau:

• Là cá nhân có đủ năng lực hành vi dân sự theo quy định của pháp luật.
• Có thể là giám đốc, tổng giám đốc, chủ tịch công ty hoặc cá nhân khác được ủy quyền.
• Mỗi doanh nghiệp có thể có một hoặc nhiều người đại diện theo pháp luật, tùy vào loại hình công ty.

Người đại diện theo pháp luật có vai trò quan trọng trong doanh nghiệp, bao gồm:

• Ký kết hợp đồng, giao dịch với đối tác, khách hàng.
• Chịu trách nhiệm pháp lý trước cơ quan nhà nước, đặc biệt trong lĩnh vực thuế, tài chính, lao động.
• Điều hành hoạt động kinh doanh theo quy định trong điều lệ công ty.
• Thay mặt doanh nghiệp tham gia tranh tụng, giải quyết các vấn đề pháp lý nếu có tranh chấp.

Khi chọn người đại diện theo pháp luật, doanh nghiệp nên cân nhắc:

• Năng lực quản lý và kinh nghiệm điều hành doanh nghiệp.
• Uy tín cá nhân và khả năng chịu trách nhiệm pháp lý.
• Sự ổn định trong công việc, vì nếu thay đổi người đại diện nhiều lần có thể ảnh hưởng đến uy tín công ty.

7. Nghĩa vụ thuế và kế toán sau khi thành lập doanh nghiệp

Sau khi thành lập, doanh nghiệp có trách nhiệm tuân thủ các quy định về thuế và kế toán để hoạt động hợp pháp và tránh các rủi ro pháp lý. Việc thực hiện nghĩa vụ thuế và kế toán đúng hạn không chỉ giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động suôn sẻ mà còn tạo điều kiện thuận lợi trong các giao dịch với cơ quan nhà nước, đối tác và khách hàng.

a. Nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp

Doanh nghiệp phải thực hiện nghĩa vụ thuế đầy đủ và đúng hạn theo quy định của pháp luật. Một số loại thuế mà doanh nghiệp cần nắm rõ bao gồm:

1. Thuế môn bài

• Thuế môn bài là loại thuế bắt buộc đối với mọi doanh nghiệp, phải nộp hàng năm.
• Mức thuế môn bài phụ thuộc vào vốn điều lệ của doanh nghiệp:
  • Doanh nghiệp có vốn điều lệ dưới 10 tỷ đồng: Thuế môn bài 2 triệu đồng/năm.
  • Doanh nghiệp có vốn điều lệ từ 10 tỷ đồng trở lên: Thuế môn bài 3 triệu đồng/năm.
• Doanh nghiệp phải nộp thuế môn bài trong vòng 30 ngày kể từ khi được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.

2. Thuế giá trị gia tăng (VAT)

• Thuế VAT là thuế áp dụng đối với hàng hóa, dịch vụ doanh nghiệp cung cấp trong quá trình hoạt động.
• Doanh nghiệp có thể áp dụng phương pháp khấu trừ (đối với các doanh nghiệp lớn, có doanh thu trên 1 tỷ đồng/tháng) hoặc phương pháp trực tiếp (doanh nghiệp nhỏ).

3. Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN)

• Thuế TNDN là thuế áp dụng đối với lợi nhuận mà doanh nghiệp tạo ra từ hoạt động sản xuất kinh doanh.
• Mức thuế TNDN phổ biến là 20% đối với các doanh nghiệp, nhưng có thể có các ưu đãi cho doanh nghiệp trong một số lĩnh vực hoặc khu vực.

4. Các loại thuế khác

• Doanh nghiệp cũng có thể phải nộp các loại thuế khác như thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất nhập khẩu, thuế tài nguyên, thuế bảo vệ môi trường tùy thuộc vào lĩnh vực hoạt động.

5. Khai báo thuế

Doanh nghiệp phải thực hiện việc khai báo thuế định kỳ và nộp thuế đúng hạn, thường xuyên báo cáo với cơ quan thuế. Để làm việc với cơ quan thuế, doanh nghiệp cần đăng ký chữ ký số để khai thuế điện tử.

b. Nghĩa vụ kế toán của doanh nghiệp

Kế toán là một trong những nghĩa vụ quan trọng mà doanh nghiệp phải thực hiện để đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp trong hoạt động tài chính.

1. Sổ sách kế toán

Doanh nghiệp phải tổ chức hệ thống sổ sách kế toán đầy đủ và chính xác để ghi nhận các giao dịch tài chính. Các loại sổ sách phổ biến bao gồm:

• Sổ nhật ký chung, sổ cái.
• Sổ chi tiết các tài khoản.
• Bảng cân đối kế toán.
• Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh.

2. Báo cáo tài chính

Doanh nghiệp cần lập và nộp các báo cáo tài chính định kỳ theo quy định của pháp luật, bao gồm:

• Báo cáo tài chính năm (báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, bảng cân đối kế toán, báo cáo lưu chuyển tiền tệ).
• Báo cáo thuế hàng quý, năm (bao gồm báo cáo thuế VAT, thuế TNDN, thuế môn bài, thuế TNCN…).

3. Thuê dịch vụ kế toán

Để đảm bảo tuân thủ các quy định pháp lý về kế toán, nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa thường thuê dịch vụ kế toán chuyên nghiệp. Dịch vụ này sẽ giúp doanh nghiệp:

• Lập báo cáo tài chính chính xác và kịp thời.
• Kê khai thuế, quyết toán thuế đúng hạn.
• Quản lý tài chính hiệu quả, tránh rủi ro liên quan đến việc không tuân thủ quy định.

4. Lưu trữ hóa đơn, chứng từ

Doanh nghiệp phải lưu trữ tất cả các hóa đơn, chứng từ liên quan đến hoạt động kinh doanh trong vòng 5 năm để phục vụ cho việc kiểm tra, thanh tra thuế hoặc các yêu cầu pháp lý khác.

Như vậy, để đảm bảo quá trình thành lập và hoạt động doanh nghiệp diễn ra thuận lợi, các chủ doanh nghiệp cần đặc biệt chú ý đến nhiều yếu tố quan trọng, từ việc lựa chọn loại hình doanh nghiệp, đặt tên, ngành nghề kinh doanh, đến nghĩa vụ thuế và kế toán. Mỗi bước trong quá trình này đều có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và bền vững của công ty. Đặc biệt, khi tìm kiếm sự hỗ trợ trong việc thành lập doanh nghiệp, thành lập doanh nghiệp cần quan tâm gì sẽ được giải quyết hiệu quả và chính xác thông qua dịch vụ tư vấn của Luật và Kế toán Việt Mỹ. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, Luật và Kế toán Việt Mỹ sẽ đồng hành cùng doanh nghiệp trong suốt quá trình thành lập và phát triển, giúp doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định pháp lý và tối ưu hóa các nghĩa vụ tài chính.

DỊCH VỤ LUẬT – TƯ VẤN THUẾ SỐ 1 HIỆN NAY

Dịch vụ Luật và Tư vấn thuế đáng tin cậy nhất hiện nay, được đánh giá cao bởi khách hàng và cung cấp các giải pháp phù hợp và chuyên nghiệp cho doanh nghiệp.

HOTLINE: 0972 393 735 (HỖ TRỢ 24/7)

YÊU CẦU TƯ VẤN YÊU CẦU BÁO GIÁ CHAT TRỰC TIẾP VỚI CHÚNG TÔI