Trong hoạt động kế toán, việc tuân thủ đúng quy định pháp luật là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp đảm bảo minh bạch tài chính và tránh rủi ro pháp lý. Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp và cá nhân vẫn vi phạm các quy định trong lĩnh vực này, dẫn đến bị xử phạt hành chính. Mức phạt tiền tối đa khi bị xử phạt hành vi vi phạm trong lĩnh vực kế toán có thể lên đến hàng trăm triệu đồng, tùy thuộc vào mức độ vi phạm. Bài viết này của Luật và Kế toán Việt Mỹ sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các mức xử phạt cũng như các biện pháp khắc phục hậu quả nhằm giúp kế toán viên và doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định pháp luật.

1. Quy định về mức phạt tiền tối đa khi bị xử phạt hành vi vi phạm trong lĩnh vực kế toán

Vi phạm trong lĩnh vực kế toán có thể dẫn đến các mức xử phạt nghiêm trọng, tùy thuộc vào hành vi vi phạm cụ thể. Theo quy định tại Nghị định 41/2018/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 102/2021/NĐ-CP), mức phạt tiền tối đa đối với hành vi vi phạm kế toán có thể lên đến 100 triệu đồng.

a) Vi phạm về chứng từ kế toán

– Lập chứng từ kế toán giả mạo, khai man: Phạt tối đa 100 triệu đồng.

– Không lập chứng từ khi phát sinh nghiệp vụ tài chính: Phạt tối đa 50 triệu đồng.

b) Vi phạm về sổ kế toán

– Ghi chép sai sự thật, không đầy đủ hoặc làm mất sổ kế toán: Phạt tối đa 50 triệu đồng.

c) Vi phạm về báo cáo tài chính

– Lập, trình bày báo cáo tài chính không trung thực: Phạt tối đa 100 triệu đồng.

– Không lập hoặc không nộp báo cáo tài chính đúng hạn: Phạt tối đa 50 triệu đồng.

d) Vi phạm về kiểm toán nội bộ

– Không tổ chức kiểm toán nội bộ theo quy định: Phạt tối đa 50 triệu đồng.

e) Vi phạm về bảo quản, lưu trữ tài liệu kế toán

– Không lưu trữ tài liệu kế toán theo đúng quy định: Phạt tối đa 30 triệu đồng.

– Làm mất, hư hỏng tài liệu kế toán: Phạt tối đa 50 triệu đồng.

f) Vi phạm về hành nghề kế toán

– Hành nghề kế toán mà không có chứng chỉ hành nghề: Phạt tối đa 50 triệu đồng.

– Kế toán viên vi phạm đạo đức nghề nghiệp nghiêm trọng: Phạt tối đa 100 triệu đồng.

g) Vi phạm về cung cấp dịch vụ kế toán

– Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ kế toán không có giấy phép: Phạt tối đa 100 triệu đồng.

– Không đảm bảo điều kiện hoạt động dịch vụ kế toán: Phạt tối đa 50 triệu đồng.

2. Mức xử phạt hành vi vi phạm về chứng từ kế toán là bao nhiêu?

Theo Điều 8 Nghị định 41/2018/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 102/2021/NĐ-CP), mức xử phạt đối với hành vi vi phạm về chứng từ kế toán được phân thành ba nhóm chính, tùy theo mức độ nghiêm trọng của hành vi.

2.1. Mức xử phạt theo từng hành vi vi phạm

a. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với các hành vi:

• Mẫu chứng từ kế toán không có đầy đủ nội dung chủ yếu theo quy định.
• Tẩy xóa, sửa chữa chứng từ kế toán.
• Ký chứng từ kế toán bằng mực màu đỏ, mực phai màu.
• Ký chứng từ kế toán bằng đóng dấu chữ ký khắc sẵn.
• Chứng từ chi tiền không ký theo từng liên.

b. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với các hành vi:

• Lập chứng từ kế toán không đủ số liên theo quy định.
• Ký chứng từ kế toán khi chưa ghi đủ nội dung thuộc trách nhiệm của người ký.
• Ký chứng từ kế toán không đúng thẩm quyền.
• Chữ ký của một người không thống nhất hoặc không đúng với sổ đăng ký mẫu chữ ký.
• Chứng từ kế toán không có đủ chữ ký theo chức danh quy định.
• Không dịch chứng từ kế toán bằng tiếng nước ngoài ra tiếng Việt theo quy định.
• Để hư hỏng, mất mát tài liệu, chứng từ kế toán đang trong quá trình sử dụng.

c. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với các hành vi nghiêm trọng hơn:

• Giả mạo, khai man chứng từ kế toán nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
• Thỏa thuận hoặc ép buộc người khác giả mạo, khai man chứng từ kế toán nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự.
• Lập chứng từ kế toán có nội dung các liên không giống nhau trong trường hợp cần lập nhiều liên.
• Không lập chứng từ kế toán khi phát sinh nghiệp vụ kinh tế, tài chính.
• Lập nhiều lần chứng từ kế toán cho một nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh.
• Chi tiền khi chứng từ chi tiền chưa có đầy đủ chữ ký của người có thẩm quyền.

2.2. Mức phạt đối với tổ chức vi phạm

Theo khoản 2 Điều 6 Nghị định 41/2018/NĐ-CP (được sửa đổi bởi khoản 2 Điều 5 Nghị định 102/2021/NĐ-CP), tổ chức vi phạm sẽ bị phạt gấp 02 lần mức phạt tiền áp dụng đối với cá nhân.

Ví dụ: Nếu cá nhân bị phạt 30 triệu đồng cho hành vi giả mạo chứng từ kế toán, thì doanh nghiệp vi phạm tương tự có thể bị phạt 60 triệu đồng.

3. Hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả đối với vi phạm về chứng từ kế toán

Ngoài mức phạt tiền theo quy định, các hành vi vi phạm về chứng từ kế toán có thể bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung. Cụ thể, cá nhân vi phạm nghiêm trọng có thể bị tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề kế toán từ 01 – 03 tháng. Đối với tổ chức cung cấp dịch vụ kế toán, nếu vi phạm nghiêm trọng, có thể bị đình chỉ hoạt động kinh doanh dịch vụ kế toán từ 01 – 03 tháng.

Bên cạnh xử phạt hành chính, các cá nhân và tổ chức vi phạm còn phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả. Nếu sử dụng chứng từ kế toán không hợp lệ, họ buộc phải bổ sung các nội dung còn thiếu để đảm bảo tính chính xác. Trường hợp giả mạo hoặc khai man chứng từ kế toán nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự, họ bị buộc hủy bỏ các chứng từ giả mạo, khai man.

Nếu không lập chứng từ kế toán khi có nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh, cá nhân và tổ chức vi phạm buộc phải lập bổ sung chứng từ kế toán để phản ánh đúng nghiệp vụ. Trong trường hợp lập nhiều lần chứng từ cho cùng một nghiệp vụ tài chính, họ buộc phải hủy các chứng từ thừa nhằm tránh sai lệch thông tin. Nếu để chứng từ kế toán hư hỏng hoặc mất mát, họ buộc phải khôi phục hoặc lập lại chứng từ nếu có thể.

Nhìn chung, ngoài mức phạt tiền lên đến 30 triệu đồng đối với cá nhân và 60 triệu đồng đối với tổ chức, cá nhân vi phạm còn có nguy cơ bị tước quyền hành nghề, tổ chức có thể bị đình chỉ hoạt động. Các biện pháp khắc phục hậu quả cũng được áp dụng nhằm đảm bảo tính minh bạch trong công tác kế toán. Do đó, kế toán viên và doanh nghiệp cần tuân thủ nghiêm túc các quy định pháp luật để tránh rủi ro pháp lý.

Việc tuân thủ các quy định pháp luật về kế toán không chỉ giúp doanh nghiệp đảm bảo tính minh bạch, chính xác trong hoạt động tài chính mà còn tránh được các rủi ro pháp lý không đáng có. Với mức phạt tiền tối đa có thể lên đến 100 triệu đồng đối với tổ chức vi phạm nghiêm trọng, các doanh nghiệp cần đặc biệt chú ý đến việc thực hiện đúng quy định về chứng từ, sổ sách kế toán. Bên cạnh đó, các biện pháp xử phạt bổ sung và khắc phục hậu quả cũng được áp dụng nhằm đảm bảo tính minh bạch, trung thực của thông tin kế toán. Do đó, kế toán viên và doanh nghiệp cần nâng cao ý thức tuân thủ, cập nhật thường xuyên các quy định mới để tránh vi phạm và bảo vệ hoạt động kinh doanh một cách bền vững.

DỊCH VỤ LUẬT – TƯ VẤN THUẾ SỐ 1 HIỆN NAY

Dịch vụ Luật và Tư vấn thuế đáng tin cậy nhất hiện nay, được đánh giá cao bởi khách hàng và cung cấp các giải pháp phù hợp và chuyên nghiệp cho doanh nghiệp.

HOTLINE: 0972 393 735 (HỖ TRỢ 24/7)

YÊU CẦU TƯ VẤN YÊU CẦU BÁO GIÁ CHAT TRỰC TIẾP VỚI CHÚNG TÔI